(એજન્સી) તા.૨૩
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શરણાર્થી કાર્યક્રમને સ્થગિત કરવાના એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડરે પાકિસ્તાનમાં રહેતા હજારો અફઘાનિસ્તાનોના ભાવિ પર મોટા પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે જેઓ તાલિબાન શાસિત અફઘાનિસ્તાનમાંથી ભાગી ગયા છે અને વર્ષોથી અમેરિકામાં પુનર્વસનની રાહ જોઈ રહ્યા છે. યુએસ શરણાર્થી કાર્યક્રમ, જેના હેઠળ અફઘાનિસ્તાન છોડીને પાકિસ્તાનમાં રહેતા ૨૫,૦૦૦થી વધુ અફઘાન નાગરિકોને આખરે અમેરિકામાં પુનઃસ્થાપિત કરવાના હતા, ટ્રમ્પ દ્વારા સોમવારે તેમના કાર્યકાળના પહેલા જ દિવસે રદ કરવામાં આવ્યો હતો. પાકિસ્તાન સરકાર અને બિડેન વહીવટીતંત્ર વચ્ચેના કરાર અનુસાર, બંને દેશો વચ્ચે એ વાત પર સહમતિ થઈ હતી કે ૨૫,૦૦૦થી વધુ અફઘાન – જેમાંથી મોટાભાગના લોકો ઓગસ્ટ ૨૦૨૧માં તાલિબાન દ્વારા કબજો મેળવતા પહેલા યુએસ સૈન્ય અને તેના કોન્ટ્રાક્ટરો સાથે સેવા આપી હતી-પછીથી અમેરિકામાં પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે. ઈસ્લામાબાદને શરૂઆતમાં આશા હતી કે કરાર અફઘાન નાગરિકોને અસ્થાયી રૂપે દેશમાં રહેવાની મંજૂરી આપશે. જો કે છેલ્લા સાડા ત્રણ વર્ષથી આ અંગે કોઈ પ્રગતિ થઈ નથી. વરિષ્ઠ વ્યૂહાત્મક વિશ્લેષક કામરાન યુસુફે જણાવ્યું કે, ‘બિડેન પ્રશાસને પાકિસ્તાનને ખાતરી આપી કે સ્પેશિયલ ઈમિગ્રન્ટ વિઝા (એસઆઈવી) અને યુએસ રેફ્યુજી એડમિશન પ્રોગ્રામ (યુએસઆરએપી) જેવી પહેલ દ્વારા અફઘાનોને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે. પરંતુ હવે ટ્રમ્પના એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર પછી આ સમગ્ર પ્રક્રિયાને અટકાવવામાં આવી છે.’ એવા પણ અહેવાલ છે કે ઓછામાં ઓછા ૧,૬૬૦ અફઘાન, જેમને યુએસ સરકાર દ્વારા તેમના પરિવારો સાથે યુએસમાં સ્થાયી થવા માટે મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, તેઓને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે અને હવે તેમની પાસે પાકિસ્તાનમાં રહેવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી. એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે, ‘આ યુએસ શરણાર્થી કાર્યક્રમને સ્થગિત કરવાના ટ્રમ્પના આદેશની રાહ પર આવે છે.’ વોશિંગ્ટનના આ નિર્ણયથી હવે પાકિસ્તાનમાં આ અફઘાન નાગરિકોનું ભાવિ જોખમમાં મુકાઈ ગયું છે. સોસાયટી ફોર હ્યુમન રાઇટ્સ એન્ડ પ્રિઝનર્સ એઇડ (જીૐછઇઁ)ના પ્રમુખ સૈયદ લિયાકત બનોરીએ જણાવ્યું કે, ‘આ કમનસીબ અફઘાન હવે ઘણી સમસ્યાઓ અને ગંભીર સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે. તેઓ પાકિસ્તાનમાં છે, એક એવો દેશ જે ગેરકાયદેસર અફઘાનોને તેમના દેશમાંથી બહાર કાઢે છે. તેમને પાછા મોકલવામાં આવ્યા છે. અફઘાનિસ્તાનમાં, આ લોકોની ધરપકડ અને હત્યા થવાનું જોખમ છે કારણ કે અફઘાન તાલિબાન ઓગસ્ટ હત્યાકાંડમાં ભાગ લેનારા તમામ લોકોની વિરૂદ્ધ છે. ‘૨૦૨૧ પહેલા યુએસ આર્મી સાથે સેવા આપી હતી.’ પાકિસ્તાન સરકારના સૂત્રોએ પણ આ તાજેતરના ઘટનાક્રમ પર ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે, ‘અમે જાણતા હતા કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના સત્તામાં આવ્યા પછી આ શરણાર્થી કાર્યક્રમ તપાસ હેઠળ આવી શકે છે, પરંતુ નવા વહીવટીતંત્રે જે રીતે તેને સંભાળ્યું છે તે ખૂબ જ ચોંકાવનારૂં છે.’
