(એજન્સી) તા.૧૬
જ્યારે સલીમા અહેમદે તેના પરિવારના વિઝાની સમાપ્તિ અને દસ્તાવેજની તારીખ વચ્ચે ત્રણ દિવસનું અંતર જોયું જ્યારે તેણે નવીકરણ માટે અરજી કરી, ત્યારે તેનું હૃદય ભયથી ભરાઈ ગયું. ૨૦૨૨થી પાકિસ્તાનમાં રહેતા અફઘાન નાગરિક અહેમદને ભય હતો કે સત્તાવાળાઓ ગેરકાયદેસર રીતે દેશમાં હોવા બદલ તેના પરિવારની ધરપકડ કરશે. ૭ ફેબ્રુઆરીએ, તેના વિઝાની મુદ્દત પૂરી થયાના બે દિવસ પછી, તેનો ભય વાસ્તવિકતા બની ગયો. મહિલા અધિકારીઓ સહિત પોલીસ અધિકારીઓના એક સમૂહે તેના ભાડાના મકાન પર દરોડો પાડ્યો અને તેના પરિવારને ગેરકાયદેસર રહેવાસી તરીકે ઓળખાવ્યો. વિઝા રિન્યુઅલ માટે તેમનો પાસપોર્ટ મંજૂર થયો ન હોવાનું દર્શાવવા માટે તેમની અરજીઓ અને પ્રયાસો છતાં અહેમદે જણાવ્યું કે, ‘હું વિનંતી કરતો રહ્યો, તેની મુક્તિ માટે વિનંતી કરતો રહ્યો. મેં તેમને મારા દસ્તાવેજો અને પુરાવા બતાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે અમે વિઝા રિન્યુઅલ માટે અરજી કરી હતી, પરંતુ તેઓએ મારી વાત સાંભળી નહીં.’ મહિલા પોલીસકર્મીઓએ પછી અહેમદને તેના બાળકોનો સામાન પેક કરવા જણાવ્યું અને ચેતવણી આપી કે તેને પણ ઈસ્લામાબાદની બહારના શરણાર્થીઓ અને નિર્વાસિતો માટેના કેમ્પમાં લઈ જવામાં આવશે. તેણીએ જણાવ્યું કે, ‘મેં તેમને આવુ ન કરવા વિનંતી કરી. મારા બાળકોને આઘાત લાગશે. પરંતુ આખરે તેઓ અમને વાનમાં બેસાડી અને લઈ ગયા. ઈસ્લામાબાદની હદમાં આવેલા કેમ્પમાં તંબુમાં બે દિવસ ગાળ્યા પછી, અહેમદે બે દિવસ પછી ઘરે પાછા ફરવા માટે ૬૦,૦૦૦ રૂપિયા (૨૧૬ ડોલર)ની લાંચની વ્યવસ્થા કરી. મારે મારા સંબંધીઓને, જેઓ અમને મળવા આવ્યા હતા, તેમને આ લોનની વ્યવસ્થા કરવા માટે કહેવાનું હતું. તે પછી જ અમને ઘરે જવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. હમણાં માટે, પરિવારને તેમના પાસપોર્ટ પરત કરવામાં આવ્યા છે, અને વિઝા પર બીજા મહિના માટે સ્ટેમ્પ લગાવવામાં આવે છે, ત્યારબાદ સલીમાને ફેબ્રુઆરીની શરૂઆતમાં થયેલા અપમાનજનક અને ડરામણા અનુભવના પુનરાવર્તનનો ડર છે. અહેમદની વાર્તા ઘણામાંની એક છે, કારણ કે પાકિસ્તાનમાં હજારો અફઘાન નાગરિકો, જેમાંથી ઘણા ઓગસ્ટ ૨૦૨૧માં કાબુલના પતન પછી તાલિબાન તરફ ભાગી ગયા હતા, હવે તાજેતરની સરકારી સૂચના હેઠળ અનિશ્ચિત ભવિષ્યનો સામનો કરવો પડે છે. ગયા મહિને વડાપ્રધાન શેહબાઝ શરીફના કાર્યાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા બે પાનાના દસ્તાવેજમાં, પાકિસ્તાન સરકારે દેશમાં રહેતા અફઘાન નાગરિકોને દેશનિકાલ કરવાની ત્રણ તબક્કાની યોજનાની રૂપરેખા આપી હતી. પ્રથમ તબક્કામાં તમામ ગેરકાયદેસર અફઘાન નાગરિકોની ‘તાત્કાલિક’ દેશનિકાલનો સમાવેશ થાય છે. આમાં ૮૦૦,૦૦૦ અફઘાન નાગરિકોનો સમાવેશ થાય છે જેઓ માન્ય વિઝા પર દેશમાં પ્રવેશ્યા નથી પરંતુ જેમને ૨૦૧૭થી પાકિસ્તાન સરકાર દ્વારા અફઘાન નાગરિક કાર્ડ (છઝ્રઝ્ર) આપવામાં આવ્યા છે. બીજા તબક્કામાં અફઘાન નાગરિકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે જેઓ કહેવાતા નોંધણીનો પુરાવો અથવા ર્ઁંઇ કાર્ડ ધરાવે છે, જે સૌપ્રથમ ૨૦૦૬માં જારી કરવામાં આવ્યા હતા. અંતિમ તબક્કો અફઘાન નાગરિકોને લક્ષ્ય બનાવશે જેઓ કદાચ ત્રીજા દેશોમાં સ્થળાંતરિત થયા હશે.
