અવધ પ્રદેશની સેવા ભારતી શાળાઓના પ્રશિક્ષક રામજી સિંહના જણાવ્યા અનુસાર આ
કાર્યક્રમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય આ બાળકોને ધાર્મિક પરિવર્તનની જાળમાં ફસાતા બચાવવાનો છે
(એજન્સી) તા.૧૭
મીડિયાના અહેવાલ મુજબ, રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (ઇજીજી) ગુરુવારથી મહાકુંભ મેળાનો અનુભવ કરવા માટે વંચિત પૃષ્ઠભૂમિના લગભગ ૮,૦૦૦ વિદ્યાર્થીઓ મુખ્યત્વે અનુસૂચિત જાતિ (જીઝ્ર) સમુદાયોના વિદ્યાર્થીઓને પ્રયાગરાજ ઉત્તરપ્રદેશની યાત્રા પર લઈ જશે. આ પહેલ ઇજીજીની શિક્ષણ શાખા વિદ્યા ભારતી દ્વારા કરવામાં આવી છે, જેનો હેતુ આ બાળકોને ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક વારસાથી પરિચિત કરાવવાનો છે. તેનો હેતુ તેમને સંભવિત ધાર્મિક પરિવર્તનના પ્રયાસોથી બચાવવાનો પણ છે. મુખ્યત્વે ૧૦ વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળકોને તેમના માતા-પિતા સાથે લઈ જશે. તેઓ કુંભ વિસ્તારના મુખ્ય સ્થળોની મુલાકાત લેશે, જેમાં આશ્રમ, અખાડા અને સંગમ ઘાટનો સમાવેશ થાય છે, જ્યાં ત્રણ નદીઓ ગંગા, યમુના અને સરસ્વતી એકમેકમાં ભળી જાય છે. કુલ મળીને વિદ્યાર્થીઓમાં લગભગ ૨,૧૦૦ બાળકો હશે જે ઉત્તરપ્રદેશના અવધ ક્ષેત્રના ૧૪ જિલ્લાઓના છે. તેઓ ૧૬ જાન્યુઆરીથી ૧૮ જાન્યુઆરી સુધી મેળા વિસ્તારમાં રહેશે, જે એક સુવ્યવસ્થિત શૈક્ષણિક કાર્યક્રમના ભાગરૂપે છે જેનો હેતુ તેમને કુંભ મેળાના આધ્યાત્મિક મહત્ત્વ અને તેની સાથે ચાલતી પરંપરાગત પ્રથાઓથી વાકેફ કરાવવાનો છે.શૈક્ષણિક કાર્યક્રમનો હેતુઅવધ ક્ષેત્રની સેવા ભારતી શાળાઓના પ્રશિક્ષક રામજી સિંહના મતે કાર્યક્રમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય આ બાળકોને ધાર્મિક ધર્માંતરણની જાળમાં ફસાતા બચાવવાનો છે. કાર્યક્રમનું નિરીક્ષણ કરતા સિંહે જણાવ્યું હતું કે આમાંના ઘણા બાળકો સંવેદનશીલ સમુદાયોના છે, અને કેટલાક ખ્રિસ્તી મિશનરીઓ દ્વારા નિશાન બનાવવામાં આવી શકે છે જેઓ દાવો કરે છે કે આ બાળકો ખરેખર હિન્દુ નથી. RSSઆ વિદ્યાર્થીઓને કુંભ મેળામાં લાવવા માંગે છે જેથી તેઓ આ તહેવારના સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક મહત્ત્વથી વાકેફ થઈને તેમની હિન્દુ ઓળખને વધુ મજબૂત બનાવી શકે. સિંહે કહ્યું, “વિદ્યાર્થીઓને ‘કુંભ દર્શન’ માટે લઈ જવાનો હેતુ તેમને ભારતની સમૃદ્ધ પરંપરાઓ અને સંસ્કૃતિ તેમજ મહાકુંભના આધ્યાત્મિક પાસાંથી વાકેફ કરવાનો છે. વિદ્યા ભારતી સંસ્કાર કેન્દ્રો ચલાવે છે, જે ગરીબ પૃષ્ઠભૂમિના બાળકોને શિક્ષણનું એક અનોખું સ્વરૂપ પૂરૂં પાડે છે જેમને નિયમિત શાળાકીય શિક્ષણ પરવડી શકતું નથી. આ કેન્દ્રો ફક્ત શૈક્ષણિક વિષયો કરતાં વધુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જેમાં સાંસ્કૃતિક શિક્ષણ અને ધાર્મિક પ્રથાઓનો સમાવેશ થાય છે. વિદ્યાર્થીઓને રાષ્ટ્રવાદી ગીતો, પ્રાર્થનાઓ અને વડીલોને શુભેચ્છા પાઠવવા અને દેવતાઓની પૂજા કરવા જેવા પરંપરાગત રિવાજોનું મહત્ત્વ શીખવવામાં આવે છે. ‘ભારત માતા કી જય’ જેવા મંત્ર દ્વારા તેમની સાંસ્કૃતિક ઓળખમાં ગૌરવ જગાડવા અને દેશભક્તિની ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપવા પર પણ ભાર મૂકવામાં આવે છે. સિંહે વધુમાં ઉમેર્યું કે આ પ્રકારનું શિક્ષણ તેમના સમુદાયોમાં સકારાત્મક વાતાવરણ બનાવવામાં મદદ કરે છે. આ કાર્યક્રમ શૈક્ષણિક હેતુ પૂરો કરવાની સાથે સાથે આ બાળકો અને તેમના સાંસ્કૃતિક મૂળ વચ્ચેના બંધનને મજબૂત બનાવવાનો પણ હેતુ ધરાવે છે.આ પહેલને વિસ્તારવાની યોજના : આ કાર્યક્રમ અવધ ક્ષેત્રમાં પહેલાથી જ નોંધપાત્ર સ્થાન મેળવી ચૂક્યો છે અનેRSS તેને ઉત્તરપ્રદેશના અન્ય ભાગોમાં વિસ્તારવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. ૧૬થી ૧૮ જાન્યુઆરી દરમિયાન ૨,૧૦૦ બાળકોના પ્રથમ જૂથની મુલાકાત પછી ગોરખપુર ક્ષેત્રનું એક સમાન જૂથ ૨૪થી ૨૬ જાન્યુઆરી દરમિયાન કુંભ મેળાની મુલાકાત લેશે. RSS કાશી અને કાનપુર ક્ષેત્રના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા આવી જ મુલાકાતો કરાવવા માટે પણ વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે અને આ કાર્યક્રમને પશ્ચિમ ઉત્તરપ્રદેશમાં વિસ્તારવા અંગે વાતચીત ચાલી રહી છે. મુલાકાત પછી તેમની સાથે એક ચર્ચા સત્ર યોજાશે જેમાં તેમને તેમના અનુભવો વિશે પૂછવામાં આવશે અને ઘટનાના પ્રતિબિંબમાં તેમને સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મિકતાના પાસાઓમાં કુંભ મેળાના મહત્ત્વ વિશે યાદ અપાવવામાં આવશે જેનો હેતુ શિક્ષણને વધુ મજબૂત બનાવવાનો છે.
