(એજન્સી) તા.ર૯
એક ચોંકાવનારા નિવેદનમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ભૂતપૂર્વ શસ્ત્ર નિરીક્ષક સ્કોટ રિટરે ચેતવણી આપી છે કે જો ઇઝરાયેલ ઈરાન અને હિઝબુલ્લા સાથે લશ્કરી સંઘર્ષમાં જોડાશે તો તેને “અકલ્પ્ય હાર”નો સામનો કરવો પડી શકે છે. રિટર, જેઓ અગાઉ મધ્ય પૂર્વીય લશ્કરી બાબતો વિશે અવાજ ઉઠાવી ચૂક્યા છે, તેમણે ઈરાન અને હિઝબોલ્લાહ બંનેની નોંધપાત્ર લશ્કરી ક્ષમતાઓ પર ભાર મૂક્યો અને સૂચવ્યું કે કોઈપણ મુકાબલો ઈઝરાયેલ માટે ગંભીર પરિણામો તરફ દોરી શકે છે.
રિટરની ટિપ્પણીઓ પ્રદેશમાં તીવ્ર તણાવ વચ્ચે આવે છે જ્યારે ઇઝરાયેલ ઇરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમ અને લેબેનોનમાં હિઝબોલ્લાહના વધતા પ્રભાવ અંગે વધતી ચિંતા વ્યક્ત કરે છે. રિટરે જણાવ્યું હતું કે,”ઇઝરાયેલની લશ્કરી વ્યૂહરચના લાંબા સમયથી તેની તકનીકી શ્રેષ્ઠતા અને ઝડપી, નિર્ણાયક ક્રિયાઓ પર આધાર રાખે છે,” “જો કે, ઈરાન અને હિઝબોલ્લાહ બંનેએ અત્યાધુનિક સંરક્ષણ અને હુમલાની વ્યૂહરચના વિકસાવી છે જે ઇઝરાયેલની ક્ષમતાઓને નાકામ બનાવી શકે છે.”
લેબેનોનમાં સ્થિત એક શિયા આતંકવાદી જૂથ હિઝબોલ્લાહે ઈઝરાયેલના પ્રદેશમાં ઊંડે સુધી પહોંચવામાં સક્ષમ રોકેટ અને મિસાઈલોનો વ્યાપક શસ્ત્રાગાર એકત્રિત કર્યો છે. ઈરાનની અદ્યતન મિસાઈલ ટેક્નોલોજી અને પ્રાદેશિક સાથીઓના વ્યાપક નેટવર્ક સાથે મળવાથી રિટર દલીલ કરે છે કે ઈઝરાયેલ બહુવિધ મોરચે અભૂતપૂર્વ પડકારોનો સામનો કરી શકે છે.
રિટરે આ સંભવિત દૃશ્યમાં ફાળો આપતાં ઘણાં મુખ્ય પરિબળોને પ્રકાશિત કર્યા. સૌપ્રથમ, ઈરાનની અદ્યતન મિસાઈલ પ્રણાલીઓ અને હવાઈ સંરક્ષણ ક્ષમતાઓના વિકાસથી ઈઝરાયેલી હવાઈ હુમલાઓને અટકાવવાની અને તેનો જવાબ આપવાની ક્ષમતામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. વધુમાં, હિઝબોલ્લાહનો અનુભવ અને સીરિયામાં વર્ષોના સંઘર્ષથી મેળવેલ યુક્તિઓએ તેને વધુ પ્રચંડ પ્રતિસ્પર્ધી બનાવ્યો છે.
રિટરે સમજાવ્યું કે,”ઈરાની અને હિઝબોલ્લાહ દળો એક દાયકા પહેલા જેવા નથી.” “તેઓએ શીખ્યા છે, અનુકૂલન કર્યું છે, અને એવી સ્થિતિ માટે તૈયાર છે કે ઇઝરાયેલ જેનો સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણપણે તૈયાર ન હોય. કોઈપણ સંઘર્ષ ભૂતકાળની અથડામણોનું પુનરાવર્તન નહીં પરંતુ એક નવો, વધુ ખતરનાક મુકાબલો હશે. ઇઝરાયેલી અધિકારીઓએ હજુ સુધી રિટરના નિવેદનો પર સીધો જવાબ આપ્યો નથી. જો કે, ઇઝરાયેલ ડિફેન્સ ફોર્સિસ (IDF)એ કોઈપણ ખતરા સામે રાષ્ટ્રને બચાવવા માટે તેમની તૈયારી પર સતત ભાર મૂક્યો છે. સંભવિત સંઘર્ષની તૈયારી માટે લશ્કરી કવાયત અને વ્યૂહાત્મક કવાયત નિયમિતપણે હાથ ધરવામાં આવી છે. રિટરની ચેતવણી ઇઝરાયેલ-ઇરાન-હિઝબુલ્લાહ સંઘર્ષના વ્યાપક ભૌગોલિક રાજકીય અસરોને પણ રેખાંકિત કરે છે. આ પ્રકારનું યુદ્ધ પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક શક્તિઓના યુદ્ધમાં પરિવર્તિત થઈ શકે છે, જે મધ્ય પૂર્વને વધુ અસ્થિર બનાવી શકે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય, ખાસ કરીને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપીયન રાષ્ટ્રો પર યુદ્ધના વ્યાપક પ્રસારને રોકવા માટે દરમિયાનગીરી કરવા અથવા મધ્યસ્થી કરવા માટે દબાણ કરવામાં આવશે. જેમ જેમ પરિસ્થિતિ બદલાતી જાય છે, નિરીક્ષકો સંઘર્ષને ઉત્તેજિત કરી શકે તેવા કોઈપણ વિકાસ પર નજર રાખે છે. અંતર્ગત તણાવને દૂર કરવાના રાજદ્વારી પ્રયાસો ચાલુ છે, પરંતુ ખોટી ગણતરી અથવા ઉશ્કેરણીનું જોખમ ઊંચું છે. સ્કોટ રિટરનું આકરા મૂલ્યાંકન મધ્ય પૂર્વીય ભૂરાજનીતિની જટિલ અને અસ્થિર પ્રકૃતિની યાદ અપાવવાનું કામ કરે છે, જ્યાં સત્તાનું સંતુલન ઝડપથી બદલાઈ શકે છે અને સંઘર્ષના પરિણામો વિનાશક હોઈ શકે છે.