એજન્સી) મિરૂત, તા.૨૭ પાંચ મીટર પહોળી ગલીએ ૯૨ વર્ષીય સલીમા ખાનને દાયકાઓ સુધી શિક્ષણની દુનિયાથી વંચિત કરી દીધી હતી. તેમણે કહ્યું કે, દરરોજ હું બુલંદશહેરના ચાવલી ગામમાં મારા ઘરની સામે સરકારી પ્રાથમિક શાળામાં પ્રવેશતા વિદ્યાર્થીઓની આનંદી ચીસો સાંભળીને જાગી જતી, તેમ છતાં મેં ક્યારેય શાળામાં પગ મૂક્યો નથી, તેમ છતાં હું સતત અભ્યાસ કરવાની ઇચ્છાથી ધરાવતી રહી. મંગળવારના રોજ તેમણે પરીક્ષા લીધી તેના બે દિવસ પછી જેના પરિણામો તેણીને સાક્ષર જાહેર કરશે. તેમણે પૂછ્યું કે, ભણવામાં નુકસાન શું છે નાના બાળકો તેમની આસપાસ ભીડ કરે છે જેઓ હવે વૃદ્ધ મહિલાને વર્ગમાં લથડતી જોવા માટે ટેવાયેલા છે, તેમાના કેટલાક તેમના મહાન પૌત્રો છે. સલીમાએ છ મહિનાનું શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું છે અને તેમને વાંચતા-લખતા આવડે છે. એકથી લઈને ૧૦૦ સુધીની ગણતરીનો તેમનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર ધૂમ મચાવી રહ્યો છે. ખરેખર તેમને શાળાએ લઈ જવા અને પાછી લાવવા માટે તેમને કુટુંબના સભ્યની જરૂર છે પણ એ નાની વાત છે. એમા વાંધો નથી. તેમણે કહ્યું કે, હું મારા નામની સહી કરી શકું છું, તે મહત્ત્વનું છે. અગાઉ મારા પૌત્રો મને ચલણી નોટો ગણી શકતા ન હોવાથી તેમને વધારાના પૈસા આપવા માટે છેતરતા હતા. એ દિવસો ગયા. કેન્દ્ર સરકારના સાક્ષર ભારત અભિયાન હેઠળ ૧૫ વર્ષ અને તેથી વધુ વયના બિન-સાક્ષરો માટે તેમણે રવિવારે લીધેલી સાક્ષરતા કસોટી વિશે તેઓ પરીક્ષા હોલમાં આકર્ષણનું કેન્દ્ર હતી. તેમણે કહ્યું કે, તેઓ ચિંતિત નથી. પ્રાથમિક શાળાના મુખ્ય શિક્ષક ડૉ.પ્રતિભા શર્માએ જણાવ્યું હતું કે, સલીમા લગભગ આઠ મહિના પહેલાં અમારી પાસે આવ્યા હતા અને તેમને વર્ગખંડમાં બેસવા દેવાની વિનંતી કરી હતી. આવા વૃદ્ધ વ્યક્તિને શિક્ષિત કરવું મુશ્કેલ કાર્ય છે, તેથી અમે શરૂઆતમાં થોડા અચકાતા હતા. જો કે, તેમના જીવનના આ પડાવ પર અભ્યાસ કરવાના તેમના જુસ્સાએ અમારૂં વિચાર બદલી નાંખ્યું. અમારી પાસે તેમનેના પાડવાનું દિલ નહોતું. જાણે કે તેમના જેવા બીજા ઘણા લોકો જેની રાહ જોઈ રહ્યા હતા, તે પછી ગામમાં અવિશ્વસનીય પરિવર્તન આવ્યું. શર્માએ ઉમેર્યું, સલીમાનો ઉત્સાહ જોઈને તેમની બે પુત્રવધૂઓ સહિત ગામની ૨૫ મહિલાઓ વર્ગમાં જોડાવા આગળ આવી. હવે અમે તેમના માટે અલગ સત્રો શરૂ કર્યા છે. સલીમાની પૌત્રવધુ ફિરદૌસ, જે દરરોજ તેની સાથે શાળાએ જાય છે. તેમણે કહ્યું કે, તેમની ઉંમરમાં આટલું સમર્પણ ખરેખર પ્રેરણાદાયક છે. તે કમજોર છે અને ચાલતી વખતે તેમને મદદની જરૂર છે પરંતુ તેઓ પોતાને સવારે ઉઠીને શાળાએ જવા માટે તૈયાર થવાથી રોકતી નથી શકતીસલીમા એ બાબતની હકીકત છે. મને મારો પહેલો દિવસ યાદ છે જ્યારે મુખ્ય શિક્ષિકાએ મને એક પુસ્તક આપ્યું હતું. મારા હાથ ધ્રૂજતા હતા. મને પેન કેવી રીતે પકડવી તે ખબર ન હતી. જો કે, હું ગભરાયેલી હતી, મારી ખુશીની કોઈ સીમા ન હતી. મારા લગ્ન ૧૪ વર્ષની ઉંમરે થયા હતા અને તે સમયે અમારા ગામમાં કોઈ શાળા નહોતી પછી હું માતા બની અને જિંદગીએ પોતાનો માર્ગ અપનાવ્યો, પરંતુ ક્યારેય ન કરવા કરતાં મોડું સારૂં. (સૌ. :- ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા)